Święty Jan Nepomucen, 21 maja

Święty Jan Nepomucen (ok. 1350-1393), prezbiter, męczennik, pochodził z Pomuk koło Pragi. Wikariusz generalny w diecezji praskiej. Zginął jako ofiara sporu między królem Wacławem IV, a biskupem. Według tradycji, po odmowie ujawnienia tajemnicy spowiedzi żony władcy - królowej Zofii, skazany na tortury, a następnie zrzucony z mostu i utopiony w Wełtawie. Patron jezuitów, spowiedników, szczerej spowiedzi, dobrej sławy. Broni ludzi tonących i w czasie powodzi, chroni mosty i groble, pola i zasiewy przed ulewami, ale również przed suszą. Jego atrybutami są: krzyż w ręce, palma męczeństwa, most, z którego został zrzucony, woda, wieniec z pięciu gwiazd, który miał zabłysnąć nad miejscem jego kaźni, symbol pięciu cnót męczeńskich, klucz, zamknięta kłódka, zapieczętowany list, palec na ustach - symbolizujące dotrzymaną tajemnicę powiedzi, książka – atrybut odnoszący się do mądrości Bożej.

Maj
anioł
krzyż
palma męczeństwa
most
wieniec z gwiazd
ATRYBUT
ŚWIĘTY
PATRONAT
KALENDARZ
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
Wystawa

Czy dziś wiemy jakie znaczenia kryją się za drabiną, kogutem, kielichem?
Kto jest patronem lekarzy, introligatorów, rybaków? Do kogo modlono się o dobrego małżonka, o znalezienie zguby, o dobrą śmierć?

Atrybuty w sztuce chrześcijańskiej to przedmioty towarzyszące świętym patronom. Są znakami, które nawiązują do wydarzeń z życia tych bohaterów. Podpowiadają, co o dokonaniach świętych i błogosławionych przekazują legendy i historia. Przed wiekami, gdy dzieła sztuki religijnej oglądali niepiśmienni, atrybuty pozwalały szybko rozpoznać, komu poświęcono ołtarz, rzeźbę czy ilustrację w książce.
Warto zwrócić uwagę na drzeworyty ludowe. Napisy na nich, mówiące kto prezentuje się z palmą męczeństwa czy mieczem mogły być zniekształcone, odwzorowane z błędami ręką analfabety, mogło ich nie być wcale. Ważniejsze były atrybuty. Koło, ruszt, wieża, księga - każdy z tych przedmiotów stawał się symboliczną wizytówką postaci z Ewangelii i żywotów świętych.

Zapraszamy na e-wystawę w Wirtualnym Muzeum Drzeworytów Ludowych. Świętych patronów i ich atrybuty zobaczymy na unikalnych grafikach. Dla jednych "bohomazy", dla innych bezcenne zabytki, zachowane w niewielu kolekcjach. Wstęp wolny, muzeum czynne całą dobę :)

Drzeworyty

św. Ambroży
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.46282 MEK
Biblioteka im. WasylaStefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3104

św. Antoni Padewski
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 46290 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82158 MNW
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. XV-R.3750
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11023 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3102, ECT.3123, ECT.3124

św. Apolonia
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11061 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3115

św. Barbara
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 35875 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. Gr.Pol.12932 MNW
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11061 BJ
Muzeum Historyczne w Sanoku: nr inw. MHS/S/1589
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5913

św. Benedykt
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 36658 MEK
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. MNK XV-R.3749

św. Florian
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3100, ECT. 3111, ECT.3112

św. Franciszek
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5917
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1923
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 7788 MEK, 10861 MEK

św. Helena
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie: nr inw. Gr 3641/24
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/17/MT
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5820

św. Izydor
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. E/5000/MT
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3130

św. Jan Nepomucen
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 60012 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69731
Muzeum Okręgowe w Toruniu: nr inw. MT/Gr/2423
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/2/MT

św. Jerzy
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 8081 MNW
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 60015 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69733
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5828

św. Józef
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/B/6/MT, S/155/24/MT
Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju: nr inw. MOR-E/299
Muzeum Diecezjalne w Płocku: nr inw. MDPŁ/189
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3116, ECT.3126



św. Katarzyna
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/10/MT
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1256
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11020 BJ

św. Kazimierz
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82156 MNW
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5822

św. Krzysztof
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1924
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. S/155/17/MT

św. Michał
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 21886 MEK
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69727
Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem: nr inw. E/551/MT, S/155/14/MT

św. Mikołaj
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11014 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3097, ECT.3120, ECT.3125
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw. 40700 MEK
Muzeum Mazowieckie w Płocku: nr inw. MMP/E/5918, MMP/E/5834, MMP/E/5835
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82159 MNW

św. Onufry
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.10994 BJ
Muzeum im. prof. Stanisława Fischera w Bochni: nr inw. MB-E/1254

św. Piotr i św. Paweł
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3129
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.72516 MEK, 72517 MEK
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82164 MNW

św. Sebastian
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Fundacja XX. Czartoryskich: nr inw. MNK XV R.3749

św. Stanisław
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3110
Muzeum Etnograficzne w Krakowie: nr inw.7815 MEK

św. Tekla
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3127

św. Walenty
Muzeum Historyczne w Sanoku: nr inw. MHS/S/1882
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11016 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3109

św. Wawrzyniec
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3095
Muzeum Narodowe w Warszawie: nr inw. 82163 MNW

św. Weronika
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie: nr inw. I.11063 BJ, I.20466 BJ
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. 69740

św. Wojciech
Biblioteka im. Wasyla Stefanyka we Lwowie: nr inw. ECT.3096, ECT.3140


Autorzy

Pomysł i realizacja:
Justyna Masłowiec

Współpraca: 

Grzegorz Graff

Grażyna Mosio
Beata Skoczeń-Marchewka



Opracowanie graficzne:

dr Piotr Michura (ASP Kraków)



Realizacja:

VIRTUAL ARTS Polska Portale Internetowe Sp. z o. o. 



Fotografia
:
Krystyna Dąbrowska
Krzysztof Deczyński
Tadeusz Duda
Jurij Merduch
Bogdan Mrówka
Grzegorz Piaskowski
Przemysław Stanek
Dariusz Szuwalski
Marcin Wąsik

Produkcja:

Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, 2013